نور مصنوعی تا حد زیادی بر نحوه درک و دریافت ما از فضاها تأثیر میگذارد
و همیشه به عنوان یک عنصر کارآمد برای برجسته کردن جنبههای خاصی از معماری،
ایجاد کنتراست، ایجاد فضای دلخواه، و مهمتر از همه، روشن کردن فضا استفاده شده است!
اجداد معماران ما با موفقیت و خلاقانه از نور طبیعی برای علاقه خود استفاده میکردند
و نمونههای عالی مانند پانتئون رم و پارتنون آتن را برای ما به جا گذاشتند،
در حالی که معماران معاصر نیز شاهکارهایی را با نور طبیعی خلق کردند،
مانند کلیسای نور و استودیو نور تادائو آندو.
نور مصنوعی نیز میتواند ابزار قدرتمندی در طراحی معماری باشد!
از آنجایی که نور مصنوعی قابل کنترلتر است، میتواند زیباییشناسی
و عملکرد معماری را به سطح کاملاً جدیدی برساند.
مثلا میتوان آن را طوری سفارشیسازی کرد که دقیقاً با نیازهای یک فضا مطابقت داشته باشد،
هندسه آن را تعریف کند و مواد و بافت آن را مشخص کند.
نور مصنوعی چیست؟
نور مصنوعی به هر نور ساخته شده توسط انسان که از منابعی از جمله آتش،
نور گاز و لامپهای الکتریکی ساطع میشود اشاره دارد.
با این حال، در عصر مدرن، نور مصنوعی بیشتر به نور ساطع شده از لامپهای الکتریکی اشاره میکند.
نور مصنوعی قابل کنترل است، میتوان آن را افزایش یا کاهش داد،
به آن جهتدهی یا آن را متمرکز و رنگ کرد.
منابع نوری متعددی وجود دارد که انتخاب هرکدام بستگی به کارکرد فضا و کیفیت نور مورد نیاز ما دارد.
اهمیت نور مصنوعی در معماری
نور مصنوعی در طول شب یا در مناطقی که نور طبیعی به آن نمیرسد، جایگزین نور طبیعی میشود.
این نور یک عنصر قدرتمند در طراحی داخلی و خارجی است.
نوع و کیفیت نور مصنوعی میتواند بر روحیه و سلامت کاربران یا ساکنان یک فضا تأثیر بگذارد.
3 نمونه از پروژههای خاص معماری
- گالری وینتون در موزه علوم انگلیس
موضوع موزه بریتانیا بر پیشرفتهای علمی و تکنولوژیکی بشر متمرکز است.
طراحی گالری ریاضیات توسط زاها حدید، یک نمایش هنری از خود ریاضیات است.
این گالری از جریان هوای یک هواپیمای در حال حرکت الهام گرفته شده است،
زیرا نشان دهنده یک تونل هوایی محاسبه شده توسط حرکت هواپیما است.
محیط خارقالعاده گالری بهخاطر طراحی چشمگیر نور مصنوعی توسط شرکت Arup است.
این شرکت بریتانیایی ترکیبی از نور آبی و بنفش را طراحی کرده است
که فضای یک هواپیما را تداعی میکند و توجه بازدیدکنندگان را به جزئیات طراحی جلب میکند.
نورپردازی این فضا که به گفته داوران «خیرکننده و تقریباً جالبتر از خود نمایشگاه است» جایزه شایستگی را دریافت کرده است.
- «خیابان راچادا» در بانکوک
شرکت Architectkidd در تلاش برای معرفی ویژگیهای شهری محلهای جدید در بانکوک،
فضاهای بیرونی و نیمه داخلی جدیدی را با بازسازی یک ساختمان قدیمی به نام The Street Ratchada طراحی کرد.
نمای ساختمان با میدان باز و مغازههای داخلی در تعامل است.
متریال منحصربهفرد نما در طول شب به دلیل نور مصنوعی گنجانده شده در آن، جلوهای سورئال به آن میدهد.
این پروژه تلاش کرده تا از انتظارات رایج در مورد یک ساختمان صرفاً تجاری در مقیاس بزرگ،
عبور کند و تنوعی از مقیاسهای شهری و معماری را به منطقه به سرعت در حال توسعه بانکوک تزریق کند.
- ام کافی در تهران
ام کافی یا کافی شاپ M در تهران توسط هومن بالازاده طراحی شده است.
طراحان میخواستند از بههمریختگی بصری جلوگیری کنند
و به فضایی آرام و لطیف برسند، از این رو دو متریال با دو رنگ را انتخاب کردند.
سقف وسیع آن از دو منحنی که نور مصنوعی در آن به کار رفته، تشکیل میشود
که با ورود به یکدیگر، تغییر شکل میدهند. دیوایسهای نورپردازی مخفی در کافیشاپ گنجانده شدهاند
تا با کاهش تلالو و درخشش نور، به فضای مورد نظر دست پیدا کنند.
این نورپردازی موجب ایجاد حس آرامش فوقالعادهای در این فضا شده،
در عین حال که حال و هوایی پرانرژی و پرجنبوجوش دارد.